Lenfödem Rehabilitasyonu

Lenfödem Nedir?

Lenfödem, vücutta kan dolaşımı dışında lenf dolaşımının doğuştan veya sonradan bozulması sonucu proteinden zengin sıvının birikmesi olarak tanımlanır.

Lenfödem Neden Olur?

Lenfödem birincil ve ikincil olmak üzere iki şekilde tanımlanır. Primer lenfödem, lenf dokusunun konjenital yokluğu veya anormalliği sonucu oluşur. Sekonder lenfödem ise lenf kanallarındaki bir sorun nedeniyle ortaya çıkan ve klinikte daha sık görülen bir durumdur.

Lenfödem, cerrahi veya radyasyon tedavisi sonrası herhangi bir kanser türünde gelişebilir. Ancak özellikle meme, prostat ve alt karın kanserlerinden sonra gelişir. Meme cerrahisi sonrası koltuk altı lenf bezlerinin çıkarılmasından sonra lenfödem gelişme sıklığı yaklaşık %25’tir. Ameliyat ne kadar büyük olursa, çıkarılan lenf nodu sayısı o kadar fazla olur ve postoperatif radyasyon tedavisi uygulanırsa lenfödem gelişme riski o kadar artar. Kola veya bacağa alınan darbeler, sıyrıklar, böcek ısırıkları ve enfeksiyonlar gibi küçük yaralanmalar da lenfödeme neden olabilir.

Ameliyat ve radyasyon tedavisinden 6-8 hafta sonra gelişen tip, daha yavaş iyileşir. En yaygın olanı, aylar veya yıllar boyunca yavaş gelişen tiptir.

Lenfödem Belirtileri Nelerdir?

• Kolda veya bacakta sıkışma veya dolgunluk hissi
• Ağrı, ağırlık, karıncalanma, şişme ve kızarıklık
• Kol, el veya ayak bileğinde hareket güçlüğü
• Saati, yüzüğü, bileziği veya ayakkabının gerilmesi
• Deride gerginlik, buna bağlı sıkıntı ve rahatsızlık

Yavaş yavaş şişerken ölçü yapılmadığı takdirde hasta yakınları veya doktor tarafından hasta fark edilmeyebilir. Gözle fark edildiğinde, ortam farkı tedavi edilecek düzeye gelmiş olabilir.

Lenfödemde Nasıl Korunmalıdır?

• Her şişliğe dikkat edilmeli ve hemen bir doktora başvurulmalıdır.
• Kollar veya bacaklar temiz tutulmalı, cilt bakımı yapılmalıdır.
• Banyodan sonra ve gün içinde cilde nemlendirici sürülmelidir.
• Manikür yapılmamalıdır. Tırnak etlerini kesmek yerine geriye itmek gerekir.
• Her türlü baskı ve baskıdan (tansiyon ölçümü, kese, tırmalama, vurma, uygunsuz masaj gibi) korunmaya çalışılmalıdır.
• Riskli kol veya bacaklarla ovma, çekme, itme gibi tekrarlayıcı hareketlerden kaçınılmalıdır.
• Ciltte çizik, yara izi veya böcek ısırığı varsa sabunla yıkanmalı ve temiz tutulmalıdır. Antibakteriyel krem kullanılmalıdır. Açık yara varsa temizlenmeli ve üzeri örtülmelidir. Hafif yanıklarda soğuk uygulama sonrası sabun ve su ile yıkanmalı ve korunmalıdır.
• Enfeksiyon açısından kızarıklık, şişlik, ateş yükselmesi, hassasiyet ve ateş gibi belirtilere karşı dikkatli olunmalı ve hemen doktora başvurulmalıdır.
• Kol veya bacak güneş yanığından korunmalıdır. Güneş koruyucu kremler kullanılmalı ve uzun süre güneş altında kalmaktan kaçınılmalıdır.
• Fırından çıkan tencere ve tavaları tutarken koruyucu eldiven kullanılmalıdır. Kaynayan suyun buharına ve mikrodalga fırından çıkan yiyeceklere dikkat edilmelidir.
• Banyoda ovma yapılmamalıdır.
• Sauna, kaplıca gibi aşırı sıcak ortamlardan veya yazın aşırı sıcakta dışarı çıkmaktan kaçınılmalıdır.
• Riskli kola aşı yapılmamalı, tansiyon ölçülmemeli ve kan alınmamalıdır.
• Kullanılan giysilerin lastiklerinin sıkı olmamasına dikkat edilmelidir.

Şişme Durumunda Ne Yapmalısınız?

Derhal bir doktora başvurulmalıdır, bu deneyim daha önce yaşanmış olsa bile bir doktor tarafından değerlendirilmesi uygun olacaktır.

Teşhis Nasıl Yapılır?

Teşhis koymanın en güvenilir ve basit yolu, iki kol veya bacak arasındaki çevre ölçümlerini karşılaştırmaktır. Doppler ultrasonografi ve lenf sintigrafisi gibi görüntüleme yöntemleri de tanıda kullanılabilir.

Tedavisi Var Mı?

Lenfödem tedavisi zaman ve sabır ister ancak sonuç başarılıdır. Yakın zamanda şişmişse tedavi daha kısa sürer, kol veya bacak uzun süre şişmişse tedavi daha uzun sürer. Bu nedenle tedaviye bir an önce başlamak tedavinin başarısını artıracaktır. Lenfödem tedavisinin en önemli amacı öncelikle lenfödem artışını önlemek ve mevcut ödemi azaltmak için lenfatik sistem akışını arttırmaktır. Eklem hareket kısıtlılıklarını ve enfeksiyonu önlemek de tedavinin öncelikli hedefleri arasındadır. Ne kadar erken fark edilir ve tedaviye başlanırsa tedavide başarı şansı o kadar artar.

Lenfödem Nasıl Etkiler?

Lenfödem durumunda kol veya bacakta enfeksiyon veya pıhtı gelişebilir. Şişmiş kol veya bacağın hareket etmesi zorlaşır ve zaman kısıtlılığı olur. Ağrı, yara ve çatlaklar rahatsız edicidir. Kıyafet seçmek zorlaşır. Zihinsel problemler görülebilir. Tedavi edilmezse ilerlemesi muhtemeldir. Lenfödemde şişlik süresi ve kol/bacağın ne kadar süre şiş olduğu tedavinin başarısını ve süresini etkiler.

Tedavisi Nasıl Olur?

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon hekimi tarafından planlanan tedaviye uyum, tedavinin başarısını etkiler. Tedavi bir aydan uzun sürebilir. Doğru uygulama yapılmazsa başarı elde edilemez. Tedavinin amacı şişliği azaltmak ve tekrar olmasını engellemeye çalışmaktır. Bunun için öncelikle doğru cilt bakımı yapılmalıdır. Kol veya bacağa uygun nemlendirici günde iki defa aşağıdan yukarıya tek yönde uygulanmalıdır.

Tedavide manuel lenf drenajı çok önemlidir. Lenf drenajı bu konuda eğitim almış deneyimli kişiler tarafından yapılmalıdır. Bir sonraki adım bandajlamadır. Ortam farkı fazla ise (iki kol veya bacak arası 2-2,5 cm) bandaj tedavisine başlanır. Bandaj tedavisi ve kullanılan malzeme özeldir. Kısa streç bandaj ile çok katlı uygulama yapılır. Ortam farkı istenilen sınırlara geldiğinde basınçlı elbiseye geçilir. Tedavide basınç pompaları (pnömatik kompresyon cihazları) ve egzersizler de kullanılmaktadır. Takip sürecinde tedavinin bir parçası olarak ve sonrasında koruyucu amaçlı egzersizler yapılmalıdır.

Lenfödem Tedavi Merkezimiz Kartal Soğanlık Ve Pendik

Kartalda Bulunan Merkezimizde, Soğanlık Lenfödem, Pendik Lenfödem ve Kartal Lenfödem Hizmetimiz bulunmaktadır. Kartal fizik tedavi merkezimiz, lenfödem konusunda uzmanlaşmış sağlık profesyonelleri tarafından yönetilmektedir.

Daha fazla bilgi ve randevu için Kartal Fizik Tedavi merkezimizle iletişime geçebilirsiniz.